Historie Noord-Holland
Holland was het belangrijkste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo veel geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement met Texel
het departement met de Amstel
het departement met de Delf
Daarnaast lagen tevens dit departement betreffende een Schelde en Maas en dit departement aangaande een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed een andere opstelling ook niet en na een instelling in 1801 met het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld volgens een antieke gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vervangen door dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland voor het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden met een Maas.
Na de Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een indeling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende de Grondwet aangaande 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen via provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden van de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Betreffende Maanen werden in een grondwetcommissie alsnog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werden via een rest met een commissie verworpen.[twee]
Een andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour van Friesland naar Holland, maar ons deel met Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werden ook het laatste Hollands Brabant, het Land aangaande Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te verminderen werd Holland bij de grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate wegens Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat van Amsterdam en drong men aan op het herstel aangaande de verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Hier werd echter niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel van een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake aangaande een samenvoeging aangaande de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk het die uitstippelen over een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel van Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door geneesmiddel van de Houtribdijk en Hollandse Brug met een provincie Flevoland en in het noorden door remedie met een Afsluitdijk aan de provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en eerst het IJ) indien grens fungeert.
Ten zuiden met het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en tegelijk het Gooi, alsmede ons dichtbevolkt gebied, doch met een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en niet geheel vlak).
Ten noorden met dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en overige, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel van een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden een Kop aangaande Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust met de provincie is grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar de Lees meer hier duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (aan allebei de zijden met het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Ons deel betreffende Kennemerland vormt de IJmond, betreffende de Hoogovens en verschillende industrie: dit is dit westelijk gebied betreffende het Noordzeekanaal, betreffende mits middelpunt de haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt betreffende het schiereiland een marinehaven Den Helder, tevens veerhaven voor Texel.
Met de oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren ga naar deze website in Noord-Holland zijn dit IJ (ooit ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, weet dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden zodra Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel kan zijn te horen, daar hier heel wat Amsterdammers wonen. De meest organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke Krijg meer informatie manier noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect over de standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en het Wierings beschikken over een enorm eigen karakter.
Precies ingeval in verschillende dialectgebieden is in Noord-Holland sprake aangaande ons teruggang aangaande een dialecten. Zeker zijn enkele dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name het Volendams Bron is ter plaatse nog heel meestal gesproken. Andere dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt tevens uit een dialecten. De dialecten ten noorden betreffende dit IJ zijn een meeste afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden over het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten aangaande Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls ingeval Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, betreffende zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond of een Waddeneilanden beschikken over ons heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op verschillende punten juist opvallend hebben vernieuwd en daardoor zeer scherp met een omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De ordening van de dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in de taalwetenschap. Vaak is op een verwantschap betreffende het Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over heel wat gluiperig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit dit nimmer absoluut kunnen vernieuwen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Hoewel deze theorie heel wat aanhang bezit, is ze via andere taalkundigen betreffende een hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn ons overheids-NV, gesticht op 1 juli 2004, met de Provincie Noord-Holland mits enig aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht over de besturen van de recreatieschappen voor de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhouden met 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap nieuws Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn twee grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen betreffende Texel (een hele westzijde met Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens bestaan daar in Noord-Holland ons tiental verschillende via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk aan Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland nog vele andere grotere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens dit hoofdartikel over het item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort